تاریخ نگاری جنگ در عصر اسلامی؛ از آغاز تا عصر عباسی

Authors

اصغر قائدان

abstract

از آغاز عصر اسلامی و ظهور دعوت جدید در شبه جزیره، رسول خدا(ص) برای دفاع در برابر دشمنان و نیز تحکیم و تثبیت حکومت دینی خود ناچار به ورود در عرصه ی جنگ شد، بنابراین، بخش عمده ای از دوران حضور آن حضرت در مدینه با جنگ همراه بود. در عصر خلفای پس از او تا پایان عصر خلافت، همواره جنگ جزء لاینفک زندگی مسلمانان و خلفا گردید. در این دوران ها برای ثبت وقایع مربوط به جنگ ها، برخی از مورخان پدید آمدند که اهتمام آن ها به ثبت و تشریح آن جنگ ها معطوف بود. برای نخستین بار پرداختن به جنگ های عصر رسول خدا(ص) در اواخر قرن اول هجری آغاز و سبک مغازی نویسی، نوعی از تاریخ نگاری جنگ، به غزوات و سیره های عصر رسول خدا(ص) اختصاص یافت. پس از آن با آغاز عصر فتوح، سبک دیگری از تاریخ نگاری جنگ پدید آمد که آن را می توانیم فتوح نویسی بنامیم. در این دوران یعنی عصر خلافت پس از رسول خدا(ص) نوع دیگری از تاریخ نگاری نیز جنگ با عنوان رده نگاری پدید آمد که به ثبت وقایع مربوط به جنگ های با مرتدان اختصاص می یافت. در عصر خلافت امام علی(ع) و پس از آن به سبب وجود بحران ها و درگیری های داخلی شاهد نوع دیگری از تاریخ نگاران جنگ هستیم که می توان آن را فتن نگاری نامید. علاوه بر تاریخ نگاری و شرح وقایع جنگ، با پیشرفت و تکامل جنگ و سلاح در اعصار اسلامی، دسته ای از اندیشمندان جنگ و تئوری پردازان نیز پدیدار شدند. که آن ها با تدوین اندیشه و نظرات نظامی خود پیرامون اصوی و آداب و هنر جنگ، برای خلفا، فرماندهان، سلاطین و ... آیین نامه ی جنگ نوشتند. آن ها فراتر از این به طور ویژه در کتب خویش به تشریح سلاح ها و تجهیزات و نیز آموزش استفاده از سلاح، سوارکاری در جنگ و نیز سازماندهی نظامی و حتی حقوق جنگ پرداختند که در این مقاله برآنیم تا براساس تقسیم بندی یاد شده به تشریح شیوه های تاریخ نگاری جنگ آنان بپردازیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر تطور تاریخ نگاری محلی یزد( از آغاز تا پایان عصر صفوی)

شهر یزد از زمان تیموریان شاهد ظهور مورخان بزرگی در عرصه تاریخ‌نگاری محلی بوده‌است. تاریخ‌‎نگاری محلی یزد با حاشیه گرفتن از تاریخ نگاری محلی فارس رشد کرد و هم‌زمان با توسعه یک قدرت سیاسی، که تقریباً برای اولین بار در تاریخ آن بروز کرد، نخستین کتاب در تاریخ محلی یزد نیز تدوین شد . در آغاز سده نهم سنت تاریخ نویسی در یزد رشد بیشتری کرد و آثار ارزنده ای در تاریخ نگاری محلی آن پدید آمد. این آثار تمام ...

full text

عوامل رونق و شکوفایی موسیقی در عصر عباسی از آغاز تا تسلط آل بویه بر بغداد

چکیده: تمدن اسلامی در عصر عباسی، بستری مناسب را برای پیشرفت و تکامل علم و ادب و هنر فراهم آورد. چنانکه وقتی مسلمانان از مسئله فتوحات و جنگ و درگیری رهایی یافتند و ثروت و قدرت دولت رو به فزونی نهاد، گرایش به انواع هنر های زیبا در بین خلفا، بزرگان و طبقات مختلف جامعه بغداد افزایش یافت.در این میان هنر موسیقی، به عنوان ابزاری مهم برای جلوه‌گر ساختن شکوه و اقتدار خلفای بغداد، جایگاه ویژه‌ای داشت. ای...

full text

وضعیت جامعه زردشتی در ایران عصر اسلامی (از آغاز اسلام تا پایان عصر اول عباسی)

زرتشتیان یا مجوسان با توجه به آیات و احادیث اسلامی همانند یهودیان، مسیحیان و صابئیان جزء اهل ذمه به شمار میآمدند. با ورود دین اسلام به ایران، به ویژه در دو قرن اول، برای زرتشتیان در جامعه ی اسلامی، مقررات خاصی وضع شد که متناسب با شرایط و اوضاع حاکم بر جامعه، در طی زمان همواره متغیر بود و طبقِ خواست حاکمان، متحول و دگرگون می شد، به طوری¬که گاه با عقاید و باورهای زرتشتیان مدارا می شد و گاهی جنبه ی...

تحلیلی بر تطور تاریخ نگاری محلی یزد( از آغاز تا پایان عصر صفوی)

شهر یزد از زمان تیموریان شاهد ظهور مورخان بزرگی در عرصه تاریخ نگاری محلی بوده است. تاریخ ‎نگاری محلی یزد با حاشیه گرفتن از تاریخ نگاری محلی فارس رشد کرد و هم زمان با توسعه یک قدرت سیاسی، که تقریباً برای اولین بار در تاریخ آن بروز کرد، نخستین کتاب در تاریخ محلی یزد نیز تدوین شد . در آغاز سده نهم سنت تاریخ نویسی در یزد رشد بیشتری کرد و آثار ارزنده ای در تاریخ نگاری محلی آن پدید آمد. این آثار تمام ...

full text

باورپذیری اطلاعات: از آغاز تا عصر دیجیتال

Purpose: the present paper aims to describe the history, dimensions, and research and application areas of information credibility especially in the web information environment. Methodology: reviewing related literature in communication, sociology, information science and computer science. Findings: credibility is a multidimensional and expansive concept for which an agreement has not been re...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه تخصصی جنگ ایران و عراق

Publisher: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

ISSN

volume 4

issue 13 2005

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023